Sách chữa lành ( healing) - Thiền sư và em bé 5 tuổi
PHẦN 1:
PHƯƠNG PHÁP TRỊ LIỆU
Thiếu sự khéo léo
Chúng ta không nên nản lòng khi nhận ra rằng trong quá khứ chúng ta đã từng khổ đau và đã từng làm cho người kia đau khổ. Nếu biết cách xử lý khổ đau, ta sẽ có khả năng thừa hưởng được những lợi lạc do khổ đau đem đến. Cố nhiên ta đã gây ra những lỗi lầm, ta đã không khéo léo. Ta đã làm cho bản thân ta khổ đau và làm cho những người chung quanh ta khổ đau. Nhưng điều đó không ngăn cản ta làm mới trở lại và làm hay hơn cho năm tới, thậm chí là ta có thể làm hay hơn cho giây phút tới. Chúng ta nên nhìn vào nỗi khổ đau của mình như thế nào đó để nỗi khổ đau có thể trở thành điều tích cực. Tất cả chúng ta ai cũng mắc phải những lỗi lầm và thiếu sự khéo léo. Tuy nhiên điều đó không ngăn cản ta cái thiện, làm mới lại và chuyển hóa.
Khi có điều gì bất ổn xảy ra, ta muốn sửa chữa ngay. Chúng ta muốn làm cho những nỗi khổ đau, những sai lầm của ta biến đi càng nhanh càng tốt. Tuy nhiên khi có khó khăn xảy ra, bước đầu tiên ta cần làm là nhận diện khó khăn mà không phải là chỉnh sửa. Sau khi có mặt với chính mình một thời gian, ta sẽ dễ dàng đến gần với người mà ta đang tranh cãi. Chúng ta có thể nói: " Em yêu, tôi biết là trong những năm tháng trước em đã khổ đau rất nhiều. Và tôi đã đóng góp vào làm cho nỗi khổ đau trong em lớn hơn. Tôi đã không chánh niệm đủ. Tôi đã không hiểu đủ nỗi khổ đau và khó khăn của em. Có thể tôi đã làm, đã nói những điều làm cho tình trạng tệ hại hơn. Tôi rất xin lỗi. Tôi không muốn điều đó xảy ra. Tôi muốn em hạnh phúc, an toàn, tự do và có nhiều niềm vui sống. Nhưng vì tôi không hiểu đủ em, không hiểu đủ nỗi khổ đau của em nên nhiều khi tôi đã không khéo léo. Có lẽ em có cảm tưởng là tôi muốn làm cho em đau khổ. Nhưng điều đó không đúng. Vì thế xin em hãy nói cho tối biết nỗi khổ đau của em để tôi không lặp lại những lỗi lầm tương tự như trong quá khứ tôi đã gây ra. Hạnh phúc của em rất quan trọng cho hạnh phúc của tôi. Hãy nói cho tôi nghe những nỗi sợ hãi, những mối quan tâm, những khó khăn của em để tôi có thể giúp em dễ dàng hơn". Đó là ngôn ngữ phát sinh từ ý thức.
Nhiều người trong chúng ta đã không chánh niệm đủ để hiểu được những khó khăn, khổ đau, giận hờn và phiền muộn của con em mình. Cha mẹ phải có khả năng nói chuyện được với con cái bằng ngôn ngữ của trái tim. Như thế ta mới có khả năng tái lập truyền thông và tạo nên sự an lạc cho cả hai bên. Nhờ đó quá trình trị liệu sẽ bắt đầu xảy ra.
Tất cả chúng ta đều biết rằng bình an phải đến từ chính tự thân mình. Nhưng không phải ai cũng biết cách chế tác bình an. Khi chúng ta chế tác được năng lượng chánh niệm thì nỗi khổ đau của chúng ta sẽ chuyển hóa thành nguồn hiểu biết thương yêu, sự hòa giải sẽ xảy ra dễ dàng hơn nhiều. Trước đó ta không thể hòa giải được. Sự tự ái, giận dữ, sợ hãi, khổ đau trấn ngự tâm ý ta, ngăn cản con đường của ta. Nhờ chánh niệm mà sự hiểu biết thấm nhuần vào mảnh đất tâm của ta và có khả năng làm ứa ra những giọt nước cam lộ thanh lương.
Hòa giải với chính mình
Ở làng mai, có một cặp vợ chồng sắp cưới nhau đến hỏi tôi: " Thưa thầy, còn 24 giờ đồng hồ nữa là chúng con làm lễ kết hôn. Chúng con có thể chuẩn bị những gì cho buổi lễ của chúng con được thành công tốt đẹp?". Tôi trả lời: " Điều quan trọng nhất là hai con phải nhìn sâu vào chính tự thân mình để xem trong lòng hai con còn có chướng ngại nào không. Ngay giây phút này có ai mà hai con chưa hòa giải được hay không? Trong lòng hai con có điều gì chưa hòa giải hay không?". Hòa giải không phải lúc nào cũng là hòa giải với người khác, có khi ta phải hòa giải với chính tự thân mình. Trong ta có rất nhiều xung đột vì vậy ta phải đi thiền hành, phải ngồi thiền để nhận diện những gì đang xảy ra trong ta, để thấy rõ tình trạng của ta và những gì ta cần làm.
Chúng ta đi thiền hành, ngồi thiền, nấu ăn, rửa bát,... làm tất cả những công việc ấy là để nhìn sâu và thấy rõ những gì cần làm để làm mới lại. Cuối cùng, đôi bạn trẻ ấy nhận ra là họ có quá nhiều thứ để làm trước buổi lễ tân hôn, mà họ chỉ có 24 giờ đồng hộ. Họ có một người bạn cần phải hòa giải liền. Làm sao họ có thể gởi lá thư cho người ấy trong vòng 24 tiếng đồng hồ? Nếu ta hòa giải được với người ấy trong tự thân, như thế cũng đủ. Bởi vì sau đó hiệu quả của việc hòa giải sẽ ảnh hưởng khắp mọi nơi.
Cho dù người mà ta muốn hòa giải ở rất xa ta, cho dù người đó không chịu trả lời điện thoại, không chịu mở thư ra đọc, hay cho dù người đó đã qua đời rồi thì sự hòa giải vẫn có thể xảy ra. Người đó có thể là cha ta, mẹ ta, anh chị em của ta, con trai ta hay con gái ta. Dù người đó vẫn còn sống hay đã qua đời rồi thì ta vẫn có thể hòa giải được. Bởi vì hòa giải nghĩa là hòa giải trong tự thân ta để cho hòa bình an lạc được tái lập. Chúng ta biết là ta có khả năng làm mới, có khả năng làm cho mọi thứ trở nên mới mẻ. mẹ ta có thể đã qua đời rồi. Nhưng nếu nhìn sâu, ta sẽ thấy rằng mẹ vẫn còn sống trong ta. Chúng ta không thể tồn tại mà không có mẹ. Cho dù ta ghét mẹ, cho dù ta giận mẹ, cho dù ta muốn nghĩ về mẹ thì mẹ vẫn ở trong chúng ta. Hơn thế nữa, mẹ là ta. Dù ta có thích hay không thì ta cũng là mẹ. Hòa giải được thực hiện trong tự thân của ta. Hòa giải với cha, mẹ, con cái hay vợ chồng nghĩa là hòa giải với chính mình.
Đôi khi chúng ta hối tiếc, ân hận là đã không nói những điều lẽ ra ta nên nói với những người thương trong gia đình ta trước khi họ qua đời. Chúng ta hối hận là chúng ta đã không dễ thương với người ấy trong suốt cuộc đời của họ. Bây giờ chúng ta nghĩ là đã quá trễ rồi. Tuy nhiên chúng ta không cần phải hối hận như thế. Người kia vẫn còn trong chúng ta và ta có thể bắt đầu làm mới lại. Chúng ta mỉm cười với người ấy và nói với người ấy những điều mà lẽ ra ta nên nói với người ấy nhưng ta đã không có cơ hội để nói. Chúng ta nói điều ấy ngay bây giờ và người kia có thể nghe được. Đôi khi ta cũng không cần phải nói gì cả. Chúng ta chỉ cần sống với tinh thần làm mới thì người kia sẽ cảm nhận được.
Tôi đã nói chuyện với một cựu chiến binh Hoa Kỳ, người đã giết chết năm đứa trẻ em ở Việt Nam, rằng: " Ông không cần phải tiếp tục khổ đau vì ông đã giết năm đứa trẻ. Nếu ông biết cách sống quãng đời còn lại của mình, biết cách cứu các trẻ em trong hiện tại và trong tương lai thì năm đứa trẻ này sẽ hiểu được tấm lòng của ông, sẽ mỉm cười với ông, sẽ yểm trợ ông trên con đường thực tập này". Không có lý do gì ta phải kẹt vào những mặc cảm tội lỗi. Mọi thứ đều có thể xảy ra, đều có thể làm mới lại được. Quá khứ không mất đi đâu cả. Quá khứ vẫn còn đó trong hiện tại. Nếu ta biết cách tiếp xúc sâu sắc với giây phút hiện tại thì ta sẽ tiếp xúc được với quá khứ và ta có thể thay đổi được quá khứ. Đây là lời Bụt dạy. Nếu ta đã nói những điều không dễ thương với bà ngoại mà bây giờ bà đã qua đời rồi, ta vẫn có thể làm mới được. Chúng ta ngồi xuống, thực tập những hơi thở vào ra trong chánh niệm và mời bà có mặt với ta. Chúng ta mỉm cười với bà và nói: " Bà ơi, cháu xin lỗi bà. Cháu sẽ không nói những điều như thế nữa". Ta sẽ thấy bà mỉm cười. Sự thực tập này mang lại cho ta sự bình an, tươi mới, đồng thời đem lại cho những người chung quanh ta và cho các thế hệ tương lai nhiều niềm vui, hạnh phúc.
Trích từ sách Thiền sư và em bé 5 tuổi của Thầy Thích Nhất Hạnh
# Sách thiền sư và em bé 5 tuổi, #sách chữa lành, # Chữa lành em bé bên trong, # healing, # Chữa lành tổn thương, # Chữa lành trầm cảm, # Sách Thích Nhất Hạnh, # Tổn thương cần chữa lành, # Chữa lành tâm hồn
